Pod red. prof. Lecha Mażewskiego

Polecamy kolejną publikację poświęconą dziejom politycznym Królestwa Polskiego. Tym razem praca zbiorowa poświęcona jest krótkiemu, ale niezwykle ważnemu okresowi 1861-1862, a dokładnie podjętej wówczas przez Aleksandra Wielopolskiego próbie rekonstrukcji ustrojowej Królestwa Polskiego, które, jak wiemy, utraciło swą podmiotowość polityczną w wyniku powstania listopadowego, a następnie przegranej z Rosją wojny 1830-1831.

Aleksander Wielopolski jest postacią w naszych dziejach wyjątkową i na tyle niejednoznaczną, że spory o sens uprawianej przez niego polityki, jej założenia i cele trwają do dziś. Polski szlachcic, arystokrata, można powiedzieć, że uosobienie zalet i wad tego stanu, zarazem realista polityczny. Na czym jednak polegał ów realizm, skąd wynikał i ku czemu był skierowany? Czy Wielopolski dysponował spójną koncepcją polityczną i zarazem społeczną, która odpowiadałaby z jednej strony wyzwaniom społecznym epoki, a z drugiej dała się zrealizować w warunkach braku suwerenności? Czy dążył do modernizacji KP, czy raczej do zachowania społecznego status quo? Czy myślał o odbudowie w pełni suwerennego bytu politycznego o nazwie Królestwo Polskie i w jakich granicach, w jakim stosunku do Rosji? O Wielopolskim i jego polityce piszą w książce:

Lech Mażewski - Aleksander Wielopolski a ustawa o zbiegowiskach z 8 kwietnia 1861r. i masakra na Placu Zamkowym w Warszawie; Nieudana próba utrzymania szlacheckiej dominacji. O sposobie rozwiązania sprawy chłopskiej przez Aleksandra Wielopolskiego; Branka. Aspekty prawnopolityczne decyzji Aleksandra Wielopolskiego o poborze do wojska w styczniu 1863 r.; Rola administracji Królestwa Polskiego w sformułowaniu i realizacji reform Wielopolskiego; Amnestia z 12 kwietnia 1863r. Czy możliwe było połączenie reform Wielopolskiego z uwłaszczeniem chłopów?; Królestwo Polskie w latach 1861–1862 a autonomia Galicji. Porównanie rozwiązań ustrojowych; Królestwo Polskie: od unii z Rosją do… O próbie ustrojowej rekonstrukcji Królestwa Polskiego w latach 1861–1862;

Dariusz Szpoper - Aleksander Wielopolski i próba ustrojowej rekonstrukcji Królestwa Polskiego w latach 1861–1862; Aleksander Wielopolski — próba rekapitulacji;

Konrad Rękas - Ziemie oddane? Kilka uwag o stosunku Aleksandra Wielopolskiego do ziem litewsko–ruskich; Margrabia Wszechwielopolski? Stosunek Aleksandra Wielopolskiego do Rosji; Spory o Margrabiego na łamach prasy katolików świeckich w setną rocznicę powstania styczniowego;

Jan Engelgard - Aleksander Wielopolski wobec niepodległości Polski;

Игорь Христофоров - Национализм и Великие реформы: Александр Велепольский и российская внутренняя политика 1850–60–х годов;

Michał Mariański - Reformy Aleksandra Wielopolskiego w świetle raportów konsulów Francji w Warszawie (1860–1863);

Przemysław Dąbrowski - „Litewski Wielopolski” — czyli program hrabiego Wiktora Starzeńskiego przed 1863r.;

Bartłomiej Garczyk - Józef Miniszewski — publicystyka w służbie reform;

Ks. Mieczysław Różański - Arcybiskup Zygmunt Szczęsny Feliński wobec reform Wielopolskiego;

Wojciech Turek - „Czerwoni” wobec reform Aleksandra Wielopolskiego: zdecydowanie przeciw; „Biali” wobec reform Aleksandra Wielopolskiego: za mało;

Grzegorz Smyk - Demontaż reform Wielopolskiego na tle reorganizacji administracji Królestwa Polskiego po powstaniu styczniowym;

Anna Klimaszewska, Michał Gałędek - Stańczycy spadkobiercami idei Wielopolskiego?;

Bogdan Szlachta - Wielopolski a polskie nurty konserwatywne (próba wprowadzenia);

Adam Wielomski - O Heglu i realizmie politycznym. Aleksander Wielopolski a rozumienie polityki w XIX wieku;

Tomasz Majer - Królestwo Polskie 1815–1832–1861/1862. Kilka uwag o charakterze ustrojowo–politycznym;